sobota, 29 sierpnia 2015

Kobiety na traktory ! A może jednak nie...

            



Do księgarń niedawno trafiła arcyciekawa pozycja stanowiąca próbę prześledzenia tego, jak w Polska w okresie powojennym zmieniała koncepcję równości i jakie reperkusje znalazło to w sytuacji kobiet.
            Autorka jest badaczką koncentrująca się na kwestiach społecznych i kulturalnych, a także profesorem historii na Uniwersytecie Illinois w Chicago i absolwentką Uniwersytetu Stanforda. Zainteresowanie autorki tematyką gender i relacjami międzyludzkimi znalazło odbicie w „Kobietach, komunizmie i industrializacji w powojennej Polsce.”
            Badaczka podkreśla, iż historia sprawiła, że po drugiej wojnie dramatycznej przemianie uległy stosunki społeczne i tradycyjne dotąd pojmowanie ról kobiecych i męskich. Komunizm w okresie zaraz po wojnie propagował „naturalne” różnice płciowe, kładąc nacisk na rolę matki w odbudowie strat demograficznych. W kolejnych latach ideolodzy mianowali pracę zawodową głównym narzędziem emancypacji kobiet, mimo że w rzeczywistości przywódcy ograniczali równe prawa kobiet i mężczyzn, na rzecz tych drugich.
            Autorka, badając relacje między dwoma płciami, zyskała nowe spojrzenie na komunistyczne mechanizmy władzy. Proces kształtowania się nowego ustroju nie pozostał bez wpływu na tradycyjnie pojmowane role. Fidelis stawia nieco kontrowersyjną tezę o pojmowaniu stalinizmu także w kategoriach szans i możliwości, a nie tylko w kategoriach terroru, podkreślając to, jak ogromną szansą dla mieszkanek wsi była możliwość przewartościowania tradycji wiejskiej i wykorzystania haseł komunizmu do poprawy jakości swojego życia : „(…) ma to być raczej sugestia, że złożoności ustroju stalinowskiego nie da się oddać w czysto normatywnym ujęciu”.
            Książka Fidelis pokazuje, że mimo haseł równości , komunizm daleki był od uznania równości płci tak naprawdę. Społeczeństwo niechętnie przyjmowało kobiety w tradycyjnie męskich zawodach, „kobieta na traktorze” postrzegana była w kategoriach radzieckiego ataku na polską tożsamość narodową. Stalinizm umocnił zatem tak naprawdę przedwojenną hierarchię płci, jako „bastion polskości”. Pomimo, iż aktywizacja zawodowa kobiet była kluczowym hasłem komunistów, podczas gdy tradycyjnie pojmowane role kobiet i mężczyzn pozostawały podstawowym wyznacznikiem porządku dla powojennej Polski, co naturalnie rodziło konflikty.
            Opracowanie Małgorzaty Fidelis jest nie tylko fascynującym dokumentem, ale także znaczącym głosem w dyskusji o roli kobiet w historii. Dzięki nieznanym dotąd materiałom- dokumentom z archiwum partii, tajnym kronikom milicyjnym, wywiadom- autorce udało się pokazać kluczową rolę kobiet w tworzeniu społeczeństwa komunistycznego, jednocześnie pokazując fasadowość naczelnych haseł komunizmu.

Recenzja dla portalu dla Lejdis.pl

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz